Κατηγοριες

Η έκθεση εξετάζει τα δύσκολα ζητήματα για το πώς ελέγχεται και χρηματοδοτείται η μακροχρόνια φροντίδα σε διάφορες χώρες της ΕΕ. Υπογραμμίζει τα προβλήματα που ανακύπτουν όταν συγκρίνονται πολύ διαφορετικά μεταξύ τους συστήματα, τις έννοιες και τα δεδομένα σχετικά με τα συστήματα μακροχρόνιας φροντίδας. Συζητά τρόπους ενσωμάτωσης επίσημης και ανεπίσημης παροχής φροντίδας, κοινωνικής και υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και των δημόσιων, ιδιωτικών και μη κυβερνητικών υπηρεσιών. Η έκθεση αναφέρει μερικά πρακτικά παραδείγματα και μεθόδους χρηματοδότησης της μακροχρόνιας φροντίδας από διάφορες χώρες. Η έλλειψη των ελληνικών στοιχείων φανερώνει την απουσία του θέματος της μακροχρόνιας φροντίδας από την πολιτική ατζέντα των διαδοχικών κυβερνήσεων.

Αυτή η εργαλειοθήκη δημιουργήθηκε για αυτούς που χαράζουν πολιτικές και για τους επαγγελματίες που θα ήθελαν να εξασφάλισουν την ευημερία και την αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων ατόμων που χρήζουν φροντίδα. Στοχεύει στην υιοθέτηση προσέγγισης βασισμένη στις πολιτικές και στην καθημερινή μακροχρόνια φροντίδα.

Οι έξι κύριοι λόγοι για τους οποίους η μακροχρόνια περίθαλψη και η αξιοπρέπεια των ηλικιωμένων που χρήζουν φροντίδας πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα δράσης σε όλα τα επίπεδα
Η πρόσβαση στη μακροχρόνια περίθαλψη δεν αποτελεί κόστος, βάρος ή πρόβλημα, αλλά δικαίωμα των ηλικιωμένων και επένδυση για την αξιοπρέπεια όλων των ατόμων όσο μεγαλώνουν.
Η αντιμετώπιση των λειτουργικών περιορισμών αποτελεί εγγενή κίνδυνο ζωής που χρήζει συνολικής αντίδρασης, μέσω της ανάπτυξης καθολικών συστημάτων μακροχρόνιας περίθαλψης σε όλες τις χώρες
Οι ανάγκες μακροχρόνιας περίθαλψης δεν πρέπει να οδηγούν σε αυξημένο κίνδυνο φτώχειας των ηλικιωμένων και των οικογενειών τους, η μείωση των δημόσιων δαπανών για την υγεία και μακροπρόθεσμα και η αύξηση των εξόδων εκτός τσέπης δεν αποτελεί βιώσιμη λύση.
Η πρόληψη των αναγκών μακροχρόνιας φροντίδας με επαρκείς υπηρεσίες αποκατάστασης και η παροχή φροντίδας ως ελκυστική επιλογή σταδιοδρομίας είναι πολύ πιο αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης της έλλειψης υπηρεσιών από ό, τι η στήριξη αποκλειστικά σε εθελοντές ή την αύξηση της επιβάρυνσης της οικογενειακής ευθύνης.
Η επένδυση στη μακροχρόνια περίθαλψη σημαίνει επένδυση σε νέες ευκαιρίες απασχόλησης; αυτό απαιτεί την ανάπτυξη επαγγελματικών δεξιοτήτων και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας ώστε να προσφέρονται υπηρεσίες ποιοτικής φροντίδας προς όφελος της κοινωνίας στο σύνολό της.
Η γήρανση με αξιοπρέπεια είναι ή θα μας απασχολήσει όλους μας; όλοι έχουμε ένα συμφέρον ώστε να αναλάβουμε δράση για την επιβολή των δικαιωμάτων των ηλικιωμένων που χρήζουν φροντίδας, καθώς και για την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής των μελλοντικών γενεών ηλικιωμένων ατόμων.

Η παρούσα έκθεση εξετάζει τους κανονισμούς για την παροχή άτυπης φροντίδας σε 21 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επικεντρώνεται στη σύγκριση της δημόσιας υποστήριξης για άτυπη φροντίδα και συγκρίνονται λεπτομερώς τα οικονομικά οφέλη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της άτυπης φροντίδας. Επιπλέον, χρησιμοποιούμε τα κοινά στοιχεία για να συγκρίνουμε τα χαρακτηριστικά των άτυπων φροντιστών σε ένα υποσύνολο των χωρών, εξετάζοντας πόση φροντίδα και τι είδους φροντίδα παρέχεται και τη σχέση μεταξύ του φροντιστή και του παραλήπτη της περίθαλψης. Τέλος, αντιπαραβάλλονται τα χαρακτηριστικά της παροχής άτυπης φροντίδας με τις υπάρχουσες τυπολογίες των συστημάτων μακροχρόνιας φροντίδας.
Η ανασκόπηση δείχνει ότι σχεδόν όλες οι χώρες που μελετήθηκαν προσφέρουν κάποιο είδος παροχών σε χρήμα που μπορούν να θεωρηθούν ως υποστήριξη για τη χρηματοδότηση της μακροχρόνιας περίθαλψης που παρέχεται από άτυπους φροντιστές. Περισσότερες από τις μισές από όλες τις χώρες που μελετήθηκαν παρέχουν μια πληρωμή που απευθύνεται στον αποδέκτη της φροντίδας και λίγο περισσότερες χώρες προσφέρουν πληρωμές που απευθύνονται σε άτυπους φροντιστές. Παρατηρείται μια επικάλυψη δέκα χωρών στις οποίες τόσο οι άτυποι φροντιστές όσο και οι δικαιούχοι της φροντίδας μπορούν να είναι επιλέξιμοι για κάποιο είδος πληρωμής. Υπάρχει, ωστόσο, ευρεία διακύμανση όσον αφορά το ύψος της παρεχόμενης στήριξης: πολύ λίγες χώρες παρέχουν οφέλη που μπορούν να θεωρηθούν ως υποκατάστατα για άλλη μισθωτή απασχόληση και ορισμένες χώρες παρέχουν μάλλον χαμηλές πληρωμές που είναι πιο συμβολικές σε αξία.

Σκοπός της έρευνας αυτής είναι να διερευνήσει πιθανές συσχετίσεις μεταξύ στίγματος και εξουθένωσης νοσηλευτών και μη πτυχιούχων επαγγελματιών φροντιστών ηλικιωμένων με άνοια σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων.
Υπόβαθρο: Η έρευνα στο στίγμα γύρω από την άνοια σε επαγγελματίες υγείας καθώς και η σχέση της με την ευεξία τους έχει σοβαρές ελλείψεις.
Μεθοδολογία: Αυτή η συγχρονική μελέτη περιελάμβανε ένα δείγμα ευκολίας  171 νοσηλευτών και άλλων επαγγελματιών φροντιστών σε 16 ελληνικές μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων οι οποίοι συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο εξουθένωσης Maslah Burnout Inventory (ΜΒΙ) καθώς και το ερωτηματολόγιο Στίγματος οικογένειας στην νόσο  Alzheimer Family Stigma in Alzheimer's Disease Scale (FS-ADS). H πολυμεταβλητή ανάλυση γραμμικής παλινδρόμησης χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να βρεθούν συσχετίσεις μεταξύ των ανεξάρτητων μεταβλητών με το στίγμα και την εξουθένωση των επαγγελματιών φροντιστών.
Αποτελέσματα: Γνωστικοί, συναισθηματικοί και συμπεριφορικοί παράγοντες των τριών διαστάσεων του στίγματος βρέθηκαν να είναι ανεξάρτητοι προδιαθεσικοί παράγοντες των διαστάσεων της εξουθένωσης πράγμα το οποίο υποδεικνύει οτι το στίγμα των νοσηλευτών συμβάλλει στην εξουθένωση που βιώνουν.
Συμπέρασμα:  Η εκπαιδευτική προετοιμασία των γηριατρικών νοσηλευτών θα πρέπει να τους παρέχει την επιλογή να δουν την άνοια σαν ένα φυσιολογικό στάδιο της ζωής καθώς η μείωση του στίγματος μπορεί να συμβάλει στην μείωση και διαχείριση της εξουθένωσης.

Μια πλήρης χρήσιμη συζήτηση για το εργατικό δυναμικό στη μακροχρόνια φροντίδα. Αυτή η έκθεση συγκεντρώνει στοιχεία από το βιβλιογραφία, απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο του Eurofound από το Δίκτυο Ανταποκριτών του Eurofound, που ελήφθησαν μεταξύ Φεβρουαρίου και Αυγούστου 2020, και δεδομένα έρευνας της ΕΕ από την έρευνα για τις ευρωπαϊκές συνθήκες εργασίας του 2015 (EWCS), της Eurostat 2009-2019 LFS και το 2010, 2014 και (μόνο για τον πίνακα 6) 2018 για τη δομή των απολαβών (SES). Το δίκτυο ανταποκριτών του Eurofound το ετοίμασε από τον Δεκέμβριο του 2019 έως τον Αύγουστο του 2020

Αυτή η έκδοση δημιουργήθηκε στo πλαίσιo του έργου WeDo από την Ευρωπαϊκή Εταιρική Συμμαχία για την Ευημερία και την Αξιοπρέπεια των Ηλικιωμένων. Το WeDO είναι ένα Ευρωπαϊκό πρόγραμμα (2010-2012) συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ξεκίνησε από μια διευθύνουσα ομάδα αποτελούμενη από 18 εταίρους από 12 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που ενδιαφέρονταν να εργαστούν μαζί για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων ατόμων που χρειάζονται φροντίδα και βοήθεια. Στόχος του έργου ήταν να δημιουργηθεί μια μόνιμη και ανοικτή Ευρωπαϊκή Εταιρική Συμμαχία των Ευρωπαϊκών, εθνικών και περιφερειακών / τοπικών φορέων, αφοσιωμένων στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών για τους ηλικιωμένους που χρειάζονται φροντίδα και βοήθεια και στην καταπολέμηση της κακοποίησης των ηλικιωμένων.

Η πανδημία CoViD-19, που προκλήθηκε από το νέο κορωναϊό SARS-Cov-2, έφερε τον κλάδο της Μακροχρόνιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΜΦΗ) αντιμέτωπο με μια νέα κατάσταση. Στατιστικά στοιχεία από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν ότι, μεγάλα ποσοστά των θανάτων σχετιζόμενων με τον SARSCoV-2 αφορούν ηλικιωμένους που κατοικούσαν σε μονάδες φροντίδας. Για την εκπόνηση της εργασίας πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική μελέτη και ποσοτική έρευνα που διεξήχθη μέσω ερωτηματολογίου. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν οι ιδιοκτήτες, διευθυντές και διοικητές ΜΦΗ στην Ελλάδα. Επίσης, έγινε προσπάθεια καταγραφής των πολιτικών που ακολουθήθηκαν για την πρόληψη και αντιμετώπιση της πανδημίας στις ΜΦΗ. Τα αποτελέσματα εφαρμογής των πολιτικών αυτών, οι οικονομικές και λειτουργικές επιπτώσεις στις ΜΦΗ, οι ψυχολογικές επιπτώσεις στους φιλοξενούμενους, τους συγγενείς αυτών, αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό των ΜΦΗ, παρουσιάζονται όπως αυτά παρατηρήθηκαν από τα συμμετέχοντα στην έρευνα στελέχη των ΜΦΗ. Τα μέτρα, που υιοθετήθηκαν από τις δομές ΜΦΗ στην Ελλάδα, φαίνεται να είχαν θετικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την πρόληψη και αντιμετώπιση της μετάδοσης του κορωναϊού. Η σοβαρότητα της επερχόμενης κατάστασης, είναι φανερό ότι, έγινε αντιληπτή από νωρίς, εφόσον υπήρξε έγκαιρη προετοιμασία και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού και παρασχέθηκε η κατάλληλη ενημέρωση, για τα αναγκαία μέτρα που έπρεπε να ληφθούν, στους συγγενείς. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται πως, ο αριθμός κρουσμάτων εντός των ΜΦΗ διατηρήθηκε χαμηλός και προστατεύτηκαν επαρκώς οι φιλοξενούμενοι ηλικιωμένοι και οι εργαζόμενοι. Οι οικονομικές επιπτώσεις, όμως, στον κλάδο ήταν σημαντικές και αποτυπώνονται τόσο στην απώλεια εσόδων και κερδών, όσο και στη μεγάλη αύξηση των λειτουγικών εξόδων, που οφείλονται στην αξιοσημείωτη μείωση των νέων εισαγωγών και στη σχεδόν ανύπαρκτη κρατική αρωγή. Επιπροσθέτως, οι αρνητικές επιπτώσεις του «κατ’ οίκον» περιορισμού και της απαγόρευσης επισκεπτηρίου, για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών, αποτυπώνονται, σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτώμενων στελεχών, στη ψυχολογική κατάσταση των φιλοξενούμενων ηλικιωμένων και των συγγενών τους.

Η διαφοροποίηση των ρυθμίσεων φροντίδας υγείας στις ευρωπαϊκές κοινωνίες επέστησε την προσοχή στους παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση της φροντίδας από τους ηλικιωμένους. Οι κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις εμφανίζονται ως βασικός παράγοντας, κυρίως όσον αφορά στη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα σε πιθανούς άτυπους φροντιστές. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η γεωγραφική ευχέρεια και ένα μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο αυξάνουν την πιθανότητα λήψης ανεπίσημης υποστήριξης στη μεγάλη ηλικία. Ωστόσο, οι τρόποι με τους οποίους συσχετίζονται οι διαπροσωπικές σχέσεις με τη χρήση της επίσημης περίθαλψης, καθώς και η διακύμανση της διασυνοριακής αυτής συσχέτισης, έχουν ερευνηθεί ελάχιστα. Χρησιμοποιώντας ένα δείγμα 37.708 ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω από το κύμα 6 της Έρευνας Υγείας, Γήρανσης και Συνταξιοδότησης στην Ευρώπη (SHARE), η παρούσα μελέτη εξετάζει σε ποιο βαθμό τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών δικτύων των ηλικιωμένων προβλέπουν τη χρήση τριών τύπων κατ' οίκον φροντίδας: επίσημη, ανεπίσημη/άτυπη ή συνδυασμένη, διερευνώντας τις πανευρωπαϊκές συγκλίσεις και αποκλίσεις. Πραγματοποιήθηκε διωνυμική λογιστική παλινδρόμηση για να συγκριθούν τέσσερις μακρο-περιφέρειες στην ηπειρωτική Ευρώπη (βόρειες χώρες: Δανία και Σουηδία, δυτικές χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία και Λουξεμβούργο, νότιες χώρες: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Πορτογαλία, και ανατολικές χώρες: Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία, Σλοβενία, Εσθονία και Κροατία). Η δομή, η διαθεσιμότητα και η προσβασιμότητα στα μέλη της κοινωνικής δικτύωσης είναι οι κύριοι παράγοντες πρόβλεψης της λήψης άτυπης φροντίδας παντού. Οι περιφερειακές αποκλίσεις παρατηρούνται όσον αφορά στην επίσημη φροντίδα, μόνη ή σε συνδυασμό με άτυπη φροντίδα.

Η διαφοροποίηση των ρυθμίσεων φροντίδας υγείας στις ευρωπαϊκές κοινωνίες επέστησε την προσοχή στους παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση της φροντίδας από τους ηλικιωμένους. Οι κοινωνικές και οικογενειακές σχέσεις εμφανίζονται ως βασικός παράγοντας, κυρίως όσον αφορά στη διαθεσιμότητα και την προσβασιμότητα σε πιθανούς άτυπους φροντιστές. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η γεωγραφική ευχέρεια και ένα μεγαλύτερο κοινωνικό δίκτυο αυξάνουν την πιθανότητα λήψης ανεπίσημης υποστήριξης στη μεγάλη ηλικία. Ωστόσο, οι τρόποι με τους οποίους συσχετίζονται οι διαπροσωπικές σχέσεις με τη χρήση της επίσημης περίθαλψης, καθώς και η διακύμανση της διασυνοριακής αυτής συσχέτισης, έχουν ερευνηθεί ελάχιστα. Χρησιμοποιώντας ένα δείγμα 37.708 ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω από το κύμα 6 της Έρευνας Υγείας, Γήρανσης και Συνταξιοδότησης στην Ευρώπη (SHARE), η παρούσα μελέτη εξετάζει σε ποιο βαθμό τα χαρακτηριστικά των κοινωνικών δικτύων των ηλικιωμένων προβλέπουν τη χρήση τριών τύπων κατ' οίκον φροντίδας: επίσημη, ανεπίσημη/άτυπη ή συνδυασμένη, διερευνώντας τις πανευρωπαϊκές συγκλίσεις και αποκλίσεις. Πραγματοποιήθηκε διωνυμική λογιστική παλινδρόμηση για να συγκριθούν τέσσερις μακρο-περιφέρειες στην ηπειρωτική Ευρώπη (βόρειες χώρες: Δανία και Σουηδία, δυτικές χώρες: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία και Λουξεμβούργο, νότιες χώρες: Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Πορτογαλία, και ανατολικές χώρες: Πολωνία, Τσεχική Δημοκρατία, Σλοβενία, Εσθονία και Κροατία). Η δομή, η διαθεσιμότητα και η προσβασιμότητα στα μέλη της κοινωνικής δικτύωσης είναι οι κύριοι παράγοντες πρόβλεψης της λήψης άτυπης φροντίδας παντού. Οι περιφερειακές αποκλίσεις παρατηρούνται όσον αφορά στην επίσημη φροντίδα, μόνη ή σε συνδυασμό με άτυπη φροντίδα.

Σκοπός της μελέτης: Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να διευρύνει τη γνώση των επιλογών περίθαλψης για τη γηράσκοντες πληθυσμούς σε διεθνές επίπεδο, εξετάζοντας βασικούς προγνωστικούς παράγοντες σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε εθνικό επίπεδο αναφορικά με τις προτιμήσεις των Ευρωπαίων μεσήλικων και των ηλικιωμένων για φροντίδα.
Σχεδιασμός και Μέθοδοι: Με βάση τα στοιχεία της Έρευνας Υγείας, Γήρανσης και Συνταξιοδότησης στην Ευρώπη και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, αναλύουμε τις προτιμήσεις για τη φροντίδα γήρατος από ένα δείγμα 6.469 ενηλίκων ηλικίας 50 ετών και άνω με χρόνια νόσο, σε 14 έθνη. Χρησιμοποιώντας την πολυεπίπεδη μοντελοποίηση, αναλύουμε τις συσχετίσεις μεταξύ των ατομικών αναγκών σε υγειονομική περίθαλψη και σε εθνικό επίπεδο της υποδομής υγειονομικής περίθαλψης και των προτιμήσεων για οικογενειακή (έναντι κρατικής) προσωπικής φροντίδας. Αποτελέσματα: Βρίσκουμε ότι οι μεσήλικες και ηλικιωμένοι ενήλικες με χρόνιες παθήσεις των οποίων η υγεία των οποίων τους περιορίζει στην ικανότητά τους να εκτελούν αμειβόμενη εργασία, οι οποίοι δεν έλαβαν προσωπική φροντίδα από ανεπίσημες πηγές και που ζουν σε χώρες με γενναιόδωρη μακροχρόνια φροντίδα υγείας είναι λιγότερο πιθανό να προτιμούν την οικογενειακή φροντίδα και περισσότερο πιθανό να προτιμούν την κρατική φροντίδα.
Συνέπειες: Αναφέρουμε αυτά τα ευρήματα υπό το πρίσμα των οικονομικών κινδύνων στη μετέπειτα ζωή και του μελλοντικού ρόλου των εξειδικευμένων προγραμμάτων στήριξης της υγείας, όπως η μακροχρόνια περίθαλψη.

Εισαγωγή: Λίγες ερευνητικές μελέτες έχουν επιχειρήσει να εξετάσουν τη στάση των καθηγητών Νοσηλευτικής ως προς την φροντίδα των ηλικιωμένων παρότι αυτή θεωρείται σημαντικός παράγοντας της φροντίδας.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να εξετάσει τη στάση των φοιτητών νοσηλευτικής καθώς και των καθηγητών τους ως προς την φροντίδα των ηλικιωμένων.
Υλικό και Μέθοθος: Πρόκειται για μια διατομεακή μελέτη που διενεργήθηκε στο τμήμα Νοσηλευτικής του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδος. Συμπληρώθηκε ερωτηματολόγιο 20 ερωτήσεων από 246 φοιτητές, πρώτου, τέταρτου και πέμπτου εξαμήνου και 76 καθηγητές νοσηλευτικής. Το μη παραμετρικό τεστ Mann–Whitney–U χρησιμοποιήθηκε για τη σύγκριση δύο ανεξάρτητων ομάδων, τα κατηγορικά δεδομένα ελέγχθηκαν μέσω του μη παραμετρικού τεστ Kruskall-Wallis H και διενεργήθηκε  t–test για να συγκρίνει τη μέση τιμή της συνολικής βαθμολογίας ανάμεσα στις δύο ομάδες του δείγματος.
Αποτελέσματα: Οι φοιτητές είχαν καλύτερη βαθμολογία σε σχέση με τους καθηγητές (μέση βαθμολογία 57.65 έναντι 55.78, p=0.011). Παρόλα αυτά εντοπίστηκε έλλειψη γνώσεων και ενδιαφέροντος στη φροντίδα των ηλικιωμένων.  Οι καθηγητές και οι γυναίκες είχαν γενικότερα  πιο θετικές στάσεις.

Αρκετές παράμετροι του τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένων της διατροφής, της σωματικής άσκησης και του ύπνου,συσχετίστηκαν μεμονωμένα με την παρουσία του Μεταβολικού Συνδρόμου (ΜΣ) σε ενήλικες. Μέχρι σήμερα υπάρχει μια ανεπάρκεια των μελετών, οι οποίες αποτιμούσαν τον συνδυαστικό τους ρόλο στη γήρανση των πληθυσμών και ιδιαίτερα σε σχέση με το φύλο. Ως εκ τούτου, ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να παράσχει μια συνολική εξέταση των παραγόντων του τρόπου ζωής που σχετίζονται με ΜΣ μεταξύ των ηλικιωμένων.
Συμπεράσματα: παράμετροι τρόπου ζωής συμπεριλαμβανομένου του ύπνου και της ποιότητας διατροφής, συνδέονται στενά με την παρουσία του μεταβολικού συνδρόμου σε ηλικιωμένους, αλλά το επίπεδο της επίδρασης φαίνεται να είναι διαφορετικό, ανάλογα με το φύλο.

Στην προσπάθεια αποτύπωσης της τρέχουσας κατάστασης όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και μερικών άλλων χωρών (όπως η Τουρκία), ως προς το υπάρχον πρόγραμμα συνταξιοδότησης, υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας φροντίδας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κοινοποίησε σχετικές αναφορές για κάθε χώρα κατά το έτος 2014. Η Ελλάδα αποτέλεσε μια από τις χώρες που συμμετείχαν σε αυτήν την αξιολόγηση.

Η σχιζοφρένεια είναι όρος που χρησιμοποιείται στην Ιατρική για να περιγράψει μια ιδιαίτερα περίπλοκη, και όχι κατανοητή, κατάσταση -την πιο χρόνια και αναπηρική από τις σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές. Η σχιζοφρένεια μπορεί να είναι στην πραγματικότητα μια ενιαία διαταραχή ή μια ομάδα διαταραχών με διαφορετικές αιτιολογίες. Λόγω της πολυπλοκότητας της διαταραχής αυτής λίγες μόνο από τις γενικεύσεις σχετικά με αυτήν ισχύουν για όλους τους ανθρώπους, που διαγιγνώσκονται ότι πάσχουν από σχιζοφρένεια. Η σχιζοφρένεια είναι μια από τις ψυχώσεις, των νοσημάτων δηλαδή στα οποία το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι η επαφή με την πραγματικότητα του ασθενούς επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό. Η νόσος προκαλεί τη λανθασμένη ερμηνεία των ερεθισμάτων του περιβάλλοντος και των σκέψεων του ίδιου του πάσχοντος, με αποτέλεσμα τα συμπεράσματα του για την εξωτερική πραγματικότητα να είναι μη πραγματικά, ακόμη και στην περίπτωση που υπάρχουν αποδείξεις για το αντίθετο. Η σχιζοφρένεια θεωρείται σήμερα ως ένα από τα σοβαρότερα ψυχικά νοσήματα. Παρότι ο όρος «σχιζοφρένεια» χρησιμοποιείται μόνο από τις αρχές του 20ου αιώνα, η διαταραχή είναι γνωστή εδώ και πολλούς αιώνες σε όλους τους τύπους της κοινωνίας.Τα προβλήματα της ψυχικής υγείας αυξάνονται με την πάροδο της ηλικίας.Αυτό το φαινόμενο είναι συνέπεια των οργανικών αλλαγών της γήρανσης,της αύξησης με άλλα λόγια των σωματικών νοσημάτων που επηρεάζουν την λειτουργία του εγκεφάλου αλλά και των περιβαλλοντικών και ψυχοκοινωνικών εντάσεων που θλίβουν τους ηλικιωμένους συχνότερα από τους νέους.Παραδείγματα είναι η απώλεια της αυτονομίας,οι αποστερήσεις, η φτώχεια και η απομόνωση.Παρόλα αυτά, ερευνητικές επισκοπήσεις δείχνουν ότι στην πλειονότητα οι ηλικιωμένοι έχουν καλή ψυχική υγεία.

Στην χώρα µας, η πρόνοια υπέρ των ηλικιωµένων εµφανίζεται από την αρχαία Ελλάδα και αναπτύσσεται ιδιαίτερα στους βυζαντινούς χρόνους.* Σήµερα, πέρα από τη συνταξιοδότηση των ηλικιωµένων εφαρµόζονται διάφορα προγράµµατα, τόσο περίθαλψης όσο και αξιοποίησης των παραγωγικών δυνατοτήτων της τρίτης ηλικίας.
Ένα από τα πιο σύγχρονα και πρωτοποριακά προγράµµατα περίθαλψης των ηλικιωµένων είναι και το «Πρόγραµµα βοήθεια στο σπίτι », για το οποίο θα γίνει εκτεταµένη αναφορά στο τρίτο κεφάλαιο, αφού πρώτα αναλυθούν οι ανάγκες, τα προβλήµατα και τα δικαιώµατα των ηλικιωµένων στο πρώτο κεφάλαιο και στο
δεύτερο κεφάλαιο, τα προγράµµατα του κράτους για την τρίτη ηλικία, οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι εθελοντικές οργανώσεις και ο ρόλος της άτυπης φροντίδας των ηλικιωµένων. Τέλος στο τέταρτο και πέµπτο κεφάλαιο, γίνεται αξιολόγηση του
προγράµµατος «Βοήθεια στο σπίτι», έπειτα από επεξεργασία, ανάλυση και
παρουσίαση των δεδοµένων σχετικής έρευνας που πραγµατοποιήθηκε.

Η σύγχρονη δομή του κοινωνικού κράτους περιγράφεται μέσω διαφόρων τυπολογιών, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι οι Titmuss, Espring-Andersen και Ferrera. Συνολικά, ένα φιλελεύθερο, ένα συντηρητικό, ένα σοσιαλδημοκρατικό και ένα «μικτό» μοντέλο του Κοινωνικού Κράτους μπορεί να διακριθεί, με το τελευταίο, να χαρακτηρίζει την αποσπασματική ανάπτυξη και τις πολλαπλές ελλείψεις, που υιοθετούνται από τον Ευρωπαϊκό Νότο. Λόγω της υιοθέτησης του «μικτού» μοντέλου, η ανάπτυξη κατάλληλων δομών μακροχρόνιας περίθαλψης έχει σταματήσει, οδηγώντας στον αποκλεισμό της πλειονότητας των χρόνιων ασθενών από τις απαραίτητες υπηρεσίες, μεταφέροντας έτσι την ευθύνη της περίθαλψης, κυρίως, στην γυναίκες μέλη των οικογενειών. Ως αποτέλεσμα, αυτά τα μέλη δεν έχουν την ικανότητα να ζουν και να εργάζονται ανεξάρτητα, ενώ στερούνται κάθε είδους αποζημίωση για το ρόλο τους. Δεδομένης της προβλεπόμενης αύξησης της ζήτησης για υπηρεσίες μακροχρόνιας περίθαλψης, που προκαλείται από τον γηράσκοντα πληθυσμό, πρέπει να προβλεφθεί χρηματοδότηση, προκειμένου να επεκταθούν οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις και να δημιουργηθούν νέες (π.χ. Ανοιχτά Κέντρα Προστασίας Ηλικιωμένων ή Υπηρεσίες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης). Επιπλέον, η εκπαίδευση και η πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού είναι απαραίτητη, έτσι ώστε οι προσφερόμενες υπηρεσίες να μπορούν να αυξηθούν και να βελτιωθούν. Ωστόσο, ο κρατικός προϋπολογισμός δεν παρέχει επαρκή μακροχρόνια περίθαλψη, ενώ το κράτος δεν έχει δημιουργήσει το αναγκαίο νομικό πλαίσιο, προκειμένου να αντιμετωπίσει επαρκώς το πρόβλημα, αναγκάζοντας την Ελλάδα να μείνει πίσω από την υπόλοιπη ΕΕ-27.

Τα τελευταία χρόνια ενισχύεται, όλο και περισσότερο, η δημόσια ευαισθητοποίηση απέναντι στο ζήτημα του μελλοντικού οικονομικού βάρους που σχετίζεται με τη δημογραφική γήρανση του πληθυσμού και τις επακόλουθες ανάγκες μακροχρόνιας φροντίδας.Η παρούσα μελέτη δημοσιεύτηκε από το Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ και επικεντρώνεται στις εν εξελίξει μεταρρυθμίσεις στα πεδία της υγειονομικής και μακροχρόνιας φροντίδας στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών.