Η στοματική υγεία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής υγείας και συνδέεται άμεσα με την ποιότητα της ζωής μας.
Με την αύξηση της ηλικίας τα οδοντικά προβλήματα αυξάνονται και απαιτούν ιδιαίτερη αντιμετώπιση. Ο κλάδος της οδοντιατρικής επιστήμης που ασχολείται με τα στοματικά προβλήματα των ατόμων της τρίτης ηλικίας, αλλά και γενικότερα όσων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας είναι η Γηροδοντιατρική.
Στην ιστοσελίδα αυτή θα βρείτε χρήσιμες πληροφορίες για την απόκτηση και διατήρηση καλής στοματικής υγείας σε όλη τη διάρκεια της ζωής και ιδιαίτερα μετά τη μέση ηλικία.
Δίνονται αναλυτικές οδηγίες για τον καθαρισμό φυσικών και τεχνητών δοντιών και συμβουλές για την προστασία από την τερηδόνα και την περιοδοντική νόσο.
Παρέχεται εκτενής πληροφόρηση για την κατασκευή μερικών και ολικών οδοντοστοιχιών και απαντώνται όλα τα πιθανά ερωτήματα που αφορούν στη χρήση και τη φροντίδα τους.
Περιγράφονται τέλος οι αιτίες της ξηροστομίας, ενός προβλήματος που ταλαιπωρεί μεγάλη ομάδα του πληθυσμού και δίνονται χρήσιμες καθημερινές συμβουλές για την αντιμετώπισή της.

Αυτή η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας εξετάζει την ανάγκη ανάπτυξης κατάλληλων πολιτικών ειδικά για τις ανάγκες της στοματικής υγείας των ηλικιωμένων που να είναι εξατομικευμένες, οικονομικά αποδοτικές και βιώσιμες. Η κακή στοματική υγεία και η μειωμένη στοματική λειτουργία επηρεάζουν αρνητικά την υγεία και την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων. Η ανάπτυξη συστημάτων φροντίδας που στοχεύουν στην κάλυψη των κανονιστικών αναγκών των ασθενών καθώς και των αντιληπτών αναγκών και προσδοκιών τους είναι ένας παράγοντας για την επιτυχή παροχή της κατάλληλης οδοντιατρικής φροντίδας. Το κόστος είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας χρήσης και πολλοί ηλικιωμένοι σε όλο τον κόσμο δεν διαθέτουν επαρκείς πόρους για οδοντιατρική φροντίδα. Η αποτυχία αντιμετώπισης αυτών των ζητημάτων έχει ως αποτέλεσμα κακά αποτελέσματα και αυξημένο κόστος οδοντιατρικής και ιατρικής περίθαλψης. Η πρόληψη και ο έλεγχος των ασθενειών σε πρώιμα στάδια μπορεί να διατηρήσει τους δημόσιους και ιδιωτικούς οικονομικούς πόρους καθώς και την ποιότητα ζωής και την ευημερία για τους ηλικιωμένους σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής.

Το παρόν σύγγραμμα προσπαθεί να φωτίσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τον ενδεικνυόμενο τρόπο προσέγγισης των ηλικιωμένων ασθενών είτε αυτοί είναι υγιείς και αυτοεξυπηρετούμενοι, είτε χρειάζονται κάποια εξωτερική βοήθεια στην καθημερινότητά τους, είτε πάσχουν από σοβαρά προβλήματα υγείας και είναι καθηλωμένοι στο σπίτι ή σε κάποιο ίδρυμα.
Μετά την ολοκλήρωση της μελέτης των κεφαλαίων αυτού του βιβλίου ο αναγνώστης θα είναι σε θέση να:
- περιγράφει τις βιολογικές μεταβολές στο γήρας, καθώς και το ιατρικό, ψυχολογικό και κοινωνικό προφίλ των ηλικιωμένων ασθενών,
-περιγράφει τις βιολογικές μεταβολές στο στοματογναθικό σύστημα και τα χαρακτηριστικά της στοματικής νόσου στο γήρας,
- .κατανοεί τον τρόπο με τον οποίο ποικίλοι βιολογικοί, ιατρικοί, ψυχολογικοί, κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν τη στοματική κατάσταση των γηροδοντιατρικών ασθενών, τις οδοντιατρικές τους ανάγκες, την ικανότητά τους να φροντίσουν τη στοματική τους υγεία και την πρόσβασή τους στην οδοντιατρική φροντίδα,
- συνεργάζεται στενά με το γηροδοντιατρικό ασθενή και την ομάδα φροντίδας του, για την αντιμετώπιση των στοματικών του προβλημάτων και την προαγωγή της στοματικής του υγείας,
- αναπτύσσει ασθενοκεντρικά καιρεαλιστικά σχέδια θεραπείας με βάσητις εκφρασμένες ανάγκες του ασθενούς, τη λειτουργική του κατάσταση, τον κίνδυνο για τη γενική και στοματική υγεία, το ιατρικό, κοινωνικό και οδοντιατρικό του προφίλ,
-  επιλέγει τον τόπο παροχής της οδοντιατρικής περίθαλψης και τις ενδεδειγμένες τεχνικές πρόληψης, θεραπείας, αποκατάστασης και προαγωγής της στοματικής υγείας στους γηροδοντιατρικούς ασθενείς,
- προσεγγίζει με ευαισθησία και αυτοπεποίθηση ασθενείς με σύνθετο και επιβαρυμένο ιατροκοινωνικό προφίλ.

Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν να διερευνήσει το ρόλο των παραμέτρων που σχετίζονται με την ηλικία σε σχέση με στις διατροφικές προτιμήσεις σε ένα Ελληνικό δείγμα ατόμων που κατοικούν στην κοινότητα. Υποβλήθηκαν σε συνέντευξη 130 άτομα ηλικίας 18 έως 92 ετών τα οποία εξετάστηκαν κλινικά. Συγκεντρώθηκαν δεδομένα σχετικά με τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά τους, την οδοντική τους κατάσταση, τα προφορικά τους παράπονα, τις δυσκολίες μάσησης και τη συχνότητα κατανάλωσης ποικιλίας ειδών διατροφής.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι η αύξηση της ηλικίας συνδέεται με την αυξημένη συχνότητα κατανάλωσης ψαριών,δημητριακών και λαχανικών. Η επιβαρυμένη οδοντική κατάσταση και οι δυσκολίες μάσησης δεν επηρέασαν τη συχνότητα κατανάλωσης κρέατος ή και άλλων "δύσκολων στη μάσηση" τροφών, αλλά σχετίζονταν με συχνότερη κατανάλωση μαλακών τροφών (κοτόπουλο, ψάρι, δημητριακά και γαλακτοκομικά προϊόντα). Οι παλιότεροι Έλληνες δεν απέκλειαν κανένα είδος τροφής από τη διατροφή τους λόγω εξασθένισης των δοντιών. Για να ξεπεραστούν τα προβλήματα μάσησης, χρησιμοποιούσαν διάφορες μεθόδους προετοιμασίας προκειμένου νακαταναλώνουν το αγαπημένο τους φαγητό. Τα διαιτητικά πρότυπα των παλαιότερων συμμετεχόντων συμμορφώνονται με το πρότυπο της παραδοσιακής μεσογειακή διατροφής σε μεγαλύτερο έυρος από αυτή των νεότερων, αποκαλύπτοντας τις διάφορες πολιτιστικές και  κοινωνικές παραμέτρους που επηρεάζουν την επιλογή των τροφίμων.

Αναλύεται η επιστημονικά τεκμηριωμένη ολοκληρωμένη/συνολική οδοντιατρική φροντίδα στον ηλικιωμένο ασθενή.
Απαιτείται η συμβολή διαφορετικών επιστημονικών κλάδων για τη διατήρηση των δοντιών/μαλακών ιστών, της υγείας του στόματος και της γενικότερης υγείας. Η φιλοσοφία, σύμφωνα με τις αρχές της γηριατρικής, είναι ο προσδιορισμός προτεραιοτήτων κατά τη διάγνωση/πρόγνωση/αποκατάσταση και διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος. Η λήψη αποφάσεων και η προετοιμασία σχεδίων θεραπείας αποβλέπουν στην ενίσχυση της λειτουργίας/άνεσης/αισθητικής, σύμφωνα με τις συστάσεις του Π.Ο.Υ.

Αν και πολλές μελέτες έχουν διερευνήσει την επίδραση της εξασθενημένης οδοντοφυΐας στις διατροφικές συνήθειες και την κοινωνική έκφραση, πολύ λίγες μελέτες έχουν αξιολογήσει την επίδραση της ηλικίας και της οδοντικής κατάστασης σε σχέση με τη συχνότητα κατανάλωσης φαγητού εκτός σπιτιού , που ήταν και ο σκοπός της παρούσας μελέτης. Ένα δείγμα 161 ενηλίκων που κατοικούν σε κοινότητα μεταξύ 20 και 94 ετών ερωτήθηκαν και στη συνέχεια εξετάστηκαν κλινικά για να καταγραφεί η κατάσταση των δοντιών και των οδοντοστοιχιών. Διμεταβλητές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι εκείνοι που έτρωγαν λιγότερο συχνά έξω ήταν συνήθως ηλικιωμένοι, χήροι, συνταξιούχοι, με στοιχειώδη ή λιγότερο από στοιχειώδη εκπαίδευση, πάσχοντες από υπέρταση, υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, με κακή αυτοαξιολόγηση υγείας, παραπονούμενοι για ξηροστομία, με δυσκολίες  στο μάσημα σκληρών τροφών και άτομα με λιγότερα φυσικά δόντια.
Η πολλαπλή ανάλυση λογιστικής παλινδρόμησης  προσδιορίσε ως σημαντικούς παράγοντες πρόβλεψης σε σχέση με τη μειωμένη κατανάλωση φαγητού έξω τη μεγαλύτερη ηλικία και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο.
Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι στο συγκεκριμένο πολιτιστικό περιβάλλον η οδοντική κατάσταση δεν είναι ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας της συχνότητας της κατανάλωσης φαγητού εκτός σπιτιού, αλλά άλλοι βιολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες παίζουν σημαντικότερο ρόλο.

Οδηγίες για τις ιδιαιτερότητες στην επικοινωνία που πρέπει να λαμβάνει υπόψη  του ένας οδοντίατρος κατά τη συνεργασία του με έναν ηλικιωμένο ασθενή.

Ιστορικό: Η βιβλιογραφία σχετικά με τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες που καθορίζουν τις ανισότητες εις ότι αφορά τη στοματική υγεία είναι μάλλον περιορισμένη. Δεδομένου ότι η στοματική υγεία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της γενικής υγείας, η διερεύνηση των ανισοτήτων αναφορικά με τη στοματική υγεία αλλά και την υγεία στο σύνολό της, αποτελεί ένα σημαντικό θέμα που χρήζει έρευνας. Η πρόσφατη οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει επιδεινώσει το επίπεδο τόσο της υγείας ως σύνολο όσο και της στοματικής υγείας ειδικότερα,ενώ τα στοιχεία σχετικά με τις ανισότητες παρουσιάζουν ενδιαφέρον εις ότι αφορά τις κατευθυντήριες γραμμές που θέτει η πολιτική εξουσία.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η μέτρηση του μεγέθους των ανισοτήτων στη στοματική υγεία όπως αυτές αυτοαξιολογούνται, σε σχέση με ορισμένους δημογραφικούς και κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες, όπως το φύλο, η ηλικία, η εκπαίδευση και η οικονομική κατάσταση. Μέθοδος: Οργανώθηκε μια συγχρονική έρευνα στον αστικό και αγροτικό πληθυσμό της Ελλάδας και επιλέχτηκε ένα τυχαίο δείγμα 1500 ατόμων αποτελούμενο από τρεις ηλικιακές ομάδες: 15-18 ετών, 35-45 ετών, και 65 έως 74 ετών. Τόσο η αυτο-αξιολογούμενη γενική υγεία όσο και η αυτο-αξιολογούμενη στοματική υγεία καταγράφηκαν και αναλύθηκαν με τη βοήθεια μίας αριθμητικής κλίμακας που κυμαίνεται από 0 = χειρότερη υγεία εως 100 = τέλεια υγεία. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν ερωτήσεις τύπου Likert προκειμένου να αποτυπωθούν οι αυτο-αξιολογήσεις σε σχέση με τη στοματική υγεία. Οι οδοντιατρικές ανισότητες αξιολογήθηκαν με αναφορά στις ακόλουθες κοινωνικο-οικονομικές μεταβλητές: ηλικία, εκπαίδευση, και επίπεδα εισοδήματος.  Αποτελέσματα:Μεταξύ των κοινωνικοοικονομικών ομάδων στην Ελλάδα παρατηρήθηκανστατιστικά σημαντικές ανισότητες σε ότι αφορά τη στοματική υγεία. Χαμηλότερα επίπεδα στοματικής υγείας συχετίστηκαν με τις ομάδες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, τους ηλικιωμένους και τους λιγότερο μορφωμένους. Ο συντελεστής Gini για την Στοματική Υγεία Goral = 0,344 (Τ.Α. = 0,0033) ήταν υψηλότερες σε σύγκριση με τη γενική υγεία = 0,289 (Τ.Α. = 0,0016) γγονός που υποδυκνύει την ανάγκη για παρέμβαση της δημόσιας υγείας στον τομέα της στοματικής υγείας. Συμπεράσματα: Η μελέτη αποδεικνύει τη σημασία των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων στον τομέα της στοματικής υγείας στην Ελλάδα.

Ο Γηριατρικός Δείκτης Αξιολόγησης της Ορθής Υγείας (GOHAI) έχει αναπτυχθεί για την αξιολόγηση των προβλημάτων της στοματικής υγείας από τους ηλικιωμένους. Οι στόχοι της παρούσας μελέτης ήταν να μεταφράσει το GOHAI στην ελληνική γλώσσα, να προσαρμόσει την ελληνική εκδοχή πολιτιστικά και να προβεί σε προκαταρκτική επαλήθευση σε έναν ηλικιωμένο ελληνικό πληθυσμό.
Υλικά και μέθοδοι: Το GOHAI μεταφράστηκε από τα αγγλικά στα ελληνικά από δύο δίγλωσσους μεταφραστές και στη συνέχεια μεταφράστηκε ξανά. Η μεταφρασμένη έκδοση διεξήχθη σε ένα δείγμα 100 ηλικιωμένων. Αξιολογήθηκε η εσωτερική αξιοπιστία της συνέπειας και η ανάλυση των κύριων συνιστωσών με την εναλλαγή  του Varimax. Εκτιμήθηκε η ταυτόχρονη και διακριτική εγκυρότητα και αξιοπιστία δοκιμής-επανεξέτασης. Πραγματοποιήθηκαν επίσης περιγραφικά στατιστικά στοιχεία και ανάλυση μεταξύ των μεταβλητών .
Αποτελέσματα: Η GOHAI έδειξε ικανοποιητική εσωτερική συνοχή (Cronbach's a: 0,88), ενώ η διερευνητική παραγοντική ανάλυση αποκάλυψε τρεις παράγοντες που απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση. Η κλίμακα έδειξε ικανοποιητική ταυτόχρονη εγκυρότητα με σημαντικές συσχετίσεις με τις γενικές ερωτήσεις ενός θέματος. Η διακρίνουσα εγκυρότητα ήταν αποδεκτή, προσδιορίζοντας τις διαφορές σε σχέση με τις ιατρικές καταστάσεις και τα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν.
Συμπεράσματα: Η αποδεκτή εσωτερική συνοχή και εγκυρότητα της ελληνικής έκδοσης του GOHAI που καταγράφεται στην παρούσα μελέτη ενθαρρύνει τη χρήση της σε ηλικιωμένους. Η παρούσα μετάφραση του GOHAI αξίζει περαιτέρω έλεγχο σε μια μεγαλύτερη κοόρτη καθώς και σε ένα γηριατρικό πλαίσιο.

Σκοπός της μελέτης ήτα να περιγράψει τη στάθμιση της κλίμακας διακρίσεων λόγω ηλικίας για Έλληνες φοιτητές οδοντιατρικής, η οποια αποτελείται από 27 ερωτήσεις. Η κλίμακα μεταφραστηκε στα ελληνικά και δόθηκε για συμπλήρωση σε φοιτητές του 80υ και 10ου εξαμήνου. Την κλίμακα συμπλήρωσαν 152 φοιτητές. Η ανάλυση παραγόντων κατέληξη σε μία κλίμακα 15 ερωτήσεων που διακρίνονταν σε 4 παράγοντες που εξηγούσαν το 56,4% της συνολικής μεταβλητότηας. Οι 4 παράγοντες ήταν: αξίες/ηθικκή για τους ηλικιωμένους με 4 ερωτήσεις και α = 0,71, συμμόρφωση του ασθενή με 4 ερωτήσεις και α = 0,72), εμπόδια για οδοντιατρική φροντίδα με 4 ερωτήσιες και α = 0,57 και η αλληλεπίδραση οδιντιάτρου-ηλικωμένου ασθενή με 3 ερωτήσεις και α = 0,64. Η αρχική στάθμιση της ελληνικής έκδοσης του ερωτηματολογίου κατέληξη στη διαμόρφωση ενός ερωτηματολογίου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για περαιτέρω μελέτες.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ

Ιστορικό και στόχος: Τα στοματικά προβλήματα του ηλικιωμένου πληθυσμού υπο-θεραπεύονται σε μεγάλο βαθμό λόγω διαφόρων εμποδίων, συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών αντιλήψεων και των ηλικιακών στερεοτύπων, μεταξύ των παρόχων φροντίδας. Στόχος της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή των αντιλήψεων των Ελλήνων φοιτητών οδοντιατρικής για τη θεραπεία ασθενών μεγαλύτερης ηλικίας. Υλικά και μέθοδοι: Σε φοιτητές κλινικής οδοντιατρικής χορηγήθηκε ένα ανώνυμο γραπτό ερωτηματολόγιο που περιελάμβανε δύο ανοιχτές ερωτήσεις σχετικά με τα θετικά και αρνητικά ζητήματα κατά τη θεραπεία ηλικιωμένων ασθενών. Πραγματοποιήθηκε ανάλυση περιεχομένου για τον εντοπισμό των κύριων θεμάτων. Αποτελέσματα: Συνολικά 135 μαθητές απάντησαν στο ερωτηματολόγιο (ποσοστό ανταπόκρισης 88,23%). Προσδιορίστηκαν πέντε βασικά θέματα για τους παράγοντες διευκόλυνσης και έξι για τους φραγμούς/προκλητικούς παράγοντες. Οι παράγοντες διευκόλυνσης της θεραπείας των ηλικιωμένων ήταν η προαγωγή της υγείας και της ποιότητας ζωής των ασθενών, η καλή αλληλεπίδραση και επικοινωνία με τους ηλικιωμένους ασθενείς, η εγγενής ανταμοιβή του οδοντιάτρου για τη θεραπεία ηλικιωμένων, η θετική ανατροφοδότηση από τους ασθενείς και η βελτίωση των επαγγελματιών. οδοντιατρικές ικανότητες κατά τη θεραπεία πολύπλοκων περιπτώσεων. Τα εμπόδια περιελάμβαναν προβλήματα επικοινωνίας και συνεργασίας, προκλήσεις θεραπείας που σχετίζονται με ασθένεια και αναπηρία, αρνητικές πεποιθήσεις των ασθενών για τη στοματική υγεία, εμπόδια στην πρόσβαση στην οδοντιατρική περίθαλψη, περίπλοκα και χρονοβόρα σχέδια θεραπείας και προβλήματα επικοινωνίας και συνεργασίας με τους φροντιστές των ασθενών. . Συμπέρασμα: Μια σειρά παραγόντων διευκόλυνσης και πρόκλησης επηρεάζουν τις αντιλήψεις των φοιτητών οδοντιατρικής για τη θεραπεία ηλικιωμένων ασθενών. Απαιτείται περισσότερη έρευνα σχετικά με τις μεθόδους που θα ενισχύσουν τις γηριατρικές γνώσεις και δεξιότητές τους, θα τους βοηθήσουν να ξεπεράσουν τις προκλήσεις που εντόπισαν και θα βελτιώσουν τη στάση και τη συμπεριφορά τους απέναντι στη θεραπεία ηλικιωμένων ασθενών.

Σκοπός αυτής της μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης παραγόντων στοματικής υγείας στην τήρηση της μεσογειακής διατροφής σε έναν ηλικιωμένο πληθυσμό. ΜΕΘΟΔΟΙ: 130 άτομα άνω των 60 ετών που επισκέπτονταν τα ΚΑΠΗ συμμετείχαν σε αυτήν τη μελέτη. Οι προφορικές συνεντεύξεις κατέγραψαν δημογραφικές και κοινωνικοϊατρικές πληροφορίες, υποκειμενικές στοματικές ενοχλήσεις και οδοντιατρικές συνήθειες. Η τήρηση της μεσογειακής διατροφής αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας τον δείκτη MDI_BNC4H (εύρος: 0-14). Πραγματοποιήθηκε προφορική εξέταση και αξιολόγηση της μασητικής απόδοσης με χρήση δίχρωμης τσίχλας που αναλύθηκε ψηφιακά. Αποτελέσματα Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν 73,9 ± 8,5 έτη. Η βαθμολογία της τήρησης της μεσογειακής διατροφής κυμαινόταν από 3 έως 9 (5,6 ± 1,4). 58 συμμετέχοντες χρησιμοποιούσαν αφαιρούμενες προθέσεις, ενώ 20 χρησιμοποιούσαν ένα ζευγάρι ολικές οδοντοστοιχίες. Οι μονομεταβλητές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι οι παράμετροι που επηρέασαν αρνητικά στατιστικά σημαντικά ή οριακά στατιστικά σημαντικά το επίπεδο τήρησης της μεσογειακής διατροφής ήταν χαμηλότερη μασητική απόδοση (p = 0,050), μεγαλύτερος αριθμός φαρμάκων την ημέρα (p = 0,056), υψηλότερος ΔΜΣ (p = 0,043) και το κάπνισμα (p = 0,053). Η πολυμεταβλητή ανάλυση αποκάλυψε ότι η χαμηλότερη τήρηση της μεσογειακής διατροφής συσχετίστηκε στατιστικά σημαντικά με υψηλότερο ΔΜΣ (p = 0,047) και χαμηλότερη μασητική απόδοση (p = 0,050). Συμπεράσματα Η αυξημένη μασητική απόδοση ήταν ένας ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας για την καλύτερη τήρηση της μεσογειακής διατροφής σε έναν ηλικιωμένο πληθυσμό.

Αναφορά στα σημαντικότερα στοματολογικά προβλήματα των ηλικιωμένων καθώς και στις τεχνικές πρόληψης.

Τα τελευταία 50 χρόνια, ένας αυξανόμενος αριθμός μεταναστών έχει εγκατασταθεί στην Αυστραλία. Αυτοί οι μετανάστες αποτελούν πλέον ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της Αυστραλίας και ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι μπορεί να βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για στοματικές ασθένειες. Το παρόν έγγραφο παρουσιάζει δεδομένα σχετικά με την στοματική υγεία ενός δείγματος ευκολίας 721 ασθενών με ενδονοσοκομειακή περίθαλψη ελληνικής (n = 367) και ιταλικής γενιάς (n = 354) ηλικίας 55 ετών και άνω. Οι συμμετέχοντες εθελοντές στατολογήθηκαν μέσω εθνικών κοινωνικών συλλόγων που βρίσκονται στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.

Είδη βλαβών που βλεννογόνου που σχετίζονται με την αύξηση της χρήσης κινητών προσθετικών αποκαταστάσεων.

Η Οδοντιατρική Επιδημιολογία διερευνά τις εκδηλώσεις και τα χαρακτηριστικά της στοματικής νόσου, σημαντική παράμετρος της οποίας είναι και η απώλεια των φυσικών δοντιών. Τελευταία, στις αναπτυγμένες χώρες παρατηρείται μια ποιοτική και ποσοτική μεταβολή του πληθυσμού, που οφείλεται στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής και τη μείωση του ρυθμού των γεννήσεων.  Γενικά, ο αριθμός των ελλειπόντων φυσικών δοντιών αυξάνει με την πρόοδο της ηλικίας, και στις ηλικίες πάνω από 65 χρόνων προσεγγίζει ή ξεπερνά τα 10 ελλείποντα δόντια, αλλά τα τελευταία χρόνια παρατηρείται τάση για μείωση της σοβαρής απώλειας δοντιών και μεταφοράς της σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πάντως, παρά την πρόοδο που σημειώνεται ως προς τη διατήρηση των δοντιών οι μερικές οδοντοστοιχίες θα αποτελούν προσθετική ανάγκη και για τις επόμενες δεκαετίες. Η απώλεια φυσικών δοντιών δημιουργεί κίνδυνο υπερέκφυσης των ανταγωνιστών και στροφής,
απόκλισης ή παράλληλης μετατόπισης των παρακείμενων της νωδής περιοχής δοντιών. Η υπερέκφυση παρατηρείται σε ένα σημαντικό ποσοστό δοντιών χωρίς ανταγωνιστές, αλλά συνήθως δεν ξεπερνά τα 2 χιλιοστά. Οι μορφολογικές επιπτώσεις της μερικής νωδότητας συμπληρώνονται με τη συνεχή, διάφορου
βαθμού οστική απορρόφηση της υπολειμματικής φατνιακής ακρολοφίας και επηρεάζουν την εικόνα του στόματος και την αισθητική του προσώπου

Συσχέτιση της ξηροστομίας με την εμφάνιση τερηδόνας στην τρίτη ηλικία.

Η γήρανση αυτή καθαυτή έχει μικρή επίδραση στο στοματικό ιστό και στη στοματική λειτουργία και οι περισσότερες αλλαγές είναι δευτερογενείς σε σχέση με τους εξωγενείς παράγοντες. Οι συνηθέστερες στοματικές ασθένειες στου ηλικιωμένους είναι αυξημένη συχνότητα απώλειας οδόντων εξαιτίας περιοδοντικής νόσου και τερηδόνας και στοματικές προκαρκινικές/καρκινικές καταστάσεις. Υπάρχουν πολλοί γενικοί, ιατρικοί και κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που σχετίζονται με οδοντικές νόσους ασθένεια, φάρμακα, κόστος, εκπαιδευτικό υπόβαθρο, κοινωνική τάξη) . Η διατήρηση λιγότερων από 20 δόντια σχετίζεται με δυσκολίες μάσησης. Η απώλεια δοντιών και η σχετιζόμενη μείωση της μασητικής ικανότητας οδηγεί σε δίαιτα πτωχή σε ίνες, πλούσια σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη και επομένως σε καρδιαγγειακά νοσήματα, εγκεφαλικό και γαστρεντερικό καρκίνο. Η παρουσία αποφρακτικών οδοντικών οδών είναι εξίσου σημαντική για την κατάποση. Η ξηροστομία είναι συχνή στους ηλικιωμένους, προκαλεί πόνο και δυσφορία και συνήθως σχετίζεται με άλλα νοσήματα και φάρμακα.Παράμετροι της στοματικής υγιεινής( περιοδοντική νόσος, απώλεια δοντιών, φτωχή στοματική υγιεινή) έχουν επίσης σχετιστεί με καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη, βακτηριακή πνευμονία και αυξημένη θνησιμότητα, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμα οριστικά, εξαιτίας διαφόρων παραγόντων.  Η στοματική υγεία επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων, εξαιτίας του αντίκτυπού της στη διατροφή, την άνεση, την εμφάνιση και τις συναναστροφές. Από την άλλη μεριά, η ανεπαρκής γενική κατάσταση επιδεινώνει την αντίστοιχη στοματική. Είναι επομένως σημαντικό  ο θεράπων ιατρός να ανταλλάσσει πληροφορίες και να συνεργάζεται με τον οδοντίατρο ώστε να είναι δυνατή η βέλτιστη φροντίδα του ασθενούς.

Το παρόν έγγραφο παρουσιάζει μια περιγραφή του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και του τρόπου με τον οποίο οργανώνεται και παρέχεται η στοματική υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα, μια χώρα που βρίσκεται σε βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση. Το εθνικό σύστημα υγείας είναι ανεπαρκές, με σοβαρά κενά στο προσωπικό και η χώρα διαθέτει μεγάλο ιδιωτικό τομέα υγείας. Η στοματική υγειονομική περίθαλψη παρέχεται σε μεγάλο βαθμό στον ιδιωτικό τομέα. Οι περισσότεροι άνθρωποι αγωνίζονται να επιβιώσουν και δεν έχουν χρήματα να δαπανήσουν για γενική και στοματική υγειονομική περίθαλψη. Η ανεργία αυξάνεται και η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης είναι πιο δύσκολη από ποτέ. Επιπλέον, υπήρξε υπερπαραγωγή οδοντιάτρων και καμία ανάπτυξη οδοντιατρικής ομάδας. Αυτό οδήγησε στην υποχώρηση ή ανεργία των οδοντιάτρων στην Ελλάδα και στη μετανάστευσή τους σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου σήμερα εργάζονται περισσότεροι από 600 Έλληνες οδοντίατροι

Ο ορισμός του ηλικιωμένου δεν έχει ιδιαίτερα καθορισμένο χρονολογικό πλαίσιο, αλλά μάλλον αναφέρεται σε ενήλικα άτομα που βρίσκονται κάτω από την επίδραση φυσιολογικών, κοινωνικών, ψυχολογικών και/ή βιολογικών αλλαγών που σχετίζονται με τη γήρανση, χωρίς ή με συνακόλουθη ασθένεια. Ανάλογα με το επίπεδο της βιολογικής εξασθένησης, οι ηλικιωμένοι μπορούν να καταταγούν σε κατηγορίες ως εξής : λειτουργικά ανεξάρτητοι, λειτουργικά εξαρ­τημένοι ή απλά ευπαθείς (American Association Of Dental Schools 1988).
Η γηριατρική οδοντιατρική είναι μία επιστήμη πολύπλευρης αποστολής. Αυτή η αποστολή στηρίζεται στην παρατήρηση ότι, πολυσύνθετοι δημογραφικοί
παράγοντες, κοινωνικές/οικονομικές και ιατρικές παράμετροι επηρεάζουν τον πληθυσμό των γηραιών ασθενών, για τους οποίους και οι οδοντίατροι έχουν πο­λύπλευρη εύθύνη. Ως Γηριατρική Οδοντιατρική ή Γηροδοντιατρική, ορίζεται εκείνος ο τομέας της οδοντιατρικής επιστήμης που πραγματεύεται ειδικές γνώσεις, μεθόδους αντιμετώπισης και κλινική εξειδίκευση, ανάλογες με τις ανάγκες της στοματικής υγείας των ηλικιωμένων ατόμων (Copenhagen Gerontological Oral Health Research Center 2000).
Από την άλλη πλευρά, η ποιότητα ζωής, είναι πολυδιάστατο και πολυπαραγοντικό κοινωνικό φαινόμενο και περιλαμβάνει τόσο τους αντικειμενικούς και κοινωνικούς δείκτες της ανθρώπινης ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας, όσο και τους υποκειμενικούς και ατομικούς δείκτες της σωματικής ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. Η υγεία, περιλαμβανομένης και της στοματικής υγείας, και η ποιότητα ζωής επηρεάζονται από ένα σύνολο προσδιοριστικών παραγόντων, που διαμορφώνουν την κοινωνικοοικονομική θέση, το κοινωνικοπολιτιστικό μόρφωμα, την ψυχοκοινωνική κατάσταση ύπαρξης του συγχρόνου κοινωνικού ατόμου (Σαρρής 2001).